پرولاکتین توسط سلول‌های موسوم به لاکتوتروف هیپوفیز قدامی ترشح می‌شود. ترشح هورمون پرولاکتین توسط دوپامین هیپوتالاموس مهار می‌شود و در سطح طبیعی و مناسب نگه داشته می‌شود.

در طی حاملگی میزان پرولاکتین به صورت طبیعی و فیزیولوژیک افزایش می‌یابد. بعد از زایمان، پرولاکتین موجب تحریک شیردهی می‌شود. با آغاز شیردهی، پرولاکتین به سطح پایه خود برمی گردد و از اینجا به بعد، عامل حفظ شیردهی، رفلکس مکیدن نوزاد از پستان مادر است.

حالا اگر تولید پرولاکتین افزایش پیدا کند، ممکن است باعث بروز بیماری‌هایی بشود.

افزایش پرولاکتین سبب هیپوگنادیسم یا کاهش تولید هورمون‌های جنسی می‌شود (چون پرولاکتین اثر مهاری بر آزاد شدن گنادوتروپین‌ها دارد).

پرولاکتین می‌تواند باعث ناباروری، ترشح غیرطبیعی از نوک پستان‌ها یا گالاکتوره و کاهش چگالی استخوانی شود.

اگر غده‌ یا توموری در هیپوفیز ایجاد شود که ترشح بالای پرولاکتین را ایجاد کند، اصطلاحا به آن پرولاکتینوما می‌گویند. این تومور خوش‌خیم است.

علایم افزایش پرولاکتین
پرولاکتینوما در زنان و بین سنین ۲۵ تا ۳۵ سال شایع‌تر است. تظاهرات بالینی پرولاکتینوما براساس سن و جنس بیمار متفاوت است. معمولا، بیمار مبتلا به پرولاکتینوما یک زن جوان است که با اختلالات قاعدگی، ترشح سینه و ناباروری مراجعه می‌کند. مردان با کاهش میل جنسی و اختلال نعوظی مراجعه می‌کنند.

گالاکتوره و بزرگ شدن پستان یا ژنیکوماستی در مردان نادر است.

چون علایم در مردان خفیف است، در اغلب موارد تومور وقتی تشخیص داده می‌شود که علایم فشاری آن شامل سردرد، اختلالات عصبی و تغییرات میدان بینایی بروز کرده‌ باشد.

اما در زنان با توجه به تظاهر زودهنگام اختلالات قاعدگی، پرولاکتینوماهای کوچک یا اصطلاحا میکروپرولاکتینوما هم زیاد تشخیص داده می‌شود.

تشخیص بیماری در وهله اول با آزمایش سطح پرولاکتین خون صورت می‌گیرد که اگر بالاتر از ۲۵۰ نانوگرم در میلی‌لیتر باشد، معمولا مطرح‌کننده پرولاکتینوما است.

توجه داشته باشید که هر افزایش پرولاکتینی مترادف با پرولاکتیوما نیست. حاملگی، استرس عاطفی یا بدنی، ورزش و تحریک دیواره قفسه سینه هم می‌توانند پرولاکتین را افزایش دهند.

داروها هم از علل افزایش پرولاکتین هستند. مثلا داروی متوکلوپرامید یا پلازیل اگر به صورت مزمن استفاده شود، می‌تواند میزان پرولاکتین را افزایش بدهد.

درمان افزایش پرولاکتین
برای درمان می‌توان از داروهای ضد دوپامین مانند بروموکریپتین یا کابرگولین استفاده کرد که سطح پرولاکتین را نرمال می‌کنند، اندازه تومور را کاهش داده و در بیش از ۸۰٪ مبتلایان به پرولاکتینوما، موجب حفظ عملکرد گنادها می‌شوند.

آگونیست‌های دوپامین، درمان اولیه ماکروپرولاکتینوماهایی هستند که موجب نقص بینایی، اختلال عصبی یا اختلال عملکرد هیپوفیز شده‌اند.

شایع‌ترین عوارض جانبی آگونیست‌های دوپامین عبارتند از: تهوع، استفراغ، سرگیجه و احتقان بینی.

همچنین بخوانید:

• آشنایی با داروی نیستاتین
• عوارض قرص گاباپنتین و دیسک کمر
• شکل زبان پس از چشیدن غذا

جراحی در چه مواردی انجام می‌شود؟
در بیمارانی که درمان دارویی را تحمل نمی‌کنند یا به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند، تومور از طریق جراحی موسوم به ترانس اسفنوئیدال خارج می‌گردد

درمان چه زمانی می‌تواند قطع شود؟
در بیمارانی که به مدت ۲ سال پرولاکتین نرمال دارند و با وجود کاهش دوزدارو، آثاری از تومور در آن‌ها مشاهده نمی‌شود، می‌توان آگونیست دوپامین را قطع کرد. بعد از قطع دارو، به مدت یک سال، باید هر سه ماه سطح پرولاکتین چک شود. سپس سالی یکبار این اقدام انجام می‌گیرد.

آزمایش تیروئید حتما وقتی که افزایش سطح پرولاکتین وجود دارد انجام شود. چون کمکاری تیورئید می‌تواند مقداری سطح پرولاکتین را افزایش دهد و در این صورت با درمان مشکل تیروئید، پرولاکتین هم نرمال می‌شود.

منبع:alomatab.blog

[ بازدید : 421 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]